Âm Nhạc

Hip-hop là phong trào văn hóa đã đạt được phổ biến rộng rãi trong những năm 1980 và thập niên 90. Tính đến thời điểm này mức độ phổ biến của nó đã bao trùm cả thế giới giải trí.

Hip hop là gì?

Hip hop hay còn được gọi là Hip-hop đây là một phong trào văn hóa nghệ thuật được phát triển ở Bronx, thành phố New York vào cuối những năm 1970. Từ “hip” là một phần của tiếng Anh Mỹ gốc Phi Vernacular từ năm 1904. Nó có nghĩa là “hiện tại”. Nó là một phần lái đi của từ “help”. Lãnh đạo cộng đồng Nam Bronx, Afrika Bambaataa đã sử dụng thuật ngữ hip-hop lần đầu tiên.

Trong khi một số người có ảnh hưởng trong việc tạo ra hip-hop, nhiều bầu chọn nhất được trao cho Kool Herc (Clive Campbell), một người nhập cư Jamaica là người đầu tiên bắt tay với hip-hop dạng đĩa jockey. Tại một bữa tiệc Bronx vào ngày 11 tháng 8 năm 1973, anh đã giới thiệu kỹ thuật chơi cùng một album trên hai bàn xoay và mở rộng phần trống (được biết đến với cái tên breakbeat). Nhiều người đã thích và cảm nhận ra đêm hôm đó chính là sự ra đời của hip-hop. Các deejays hip-hop tiên phong khác bao gồm Afrika Bambaataa và Grandmaster Flash.

Bài hát hip hop đầu tiên là bài gì?

Mặc dù không phải là bài hát hip-hop đầu tiên, “Rapper’s Delight” của Sugarhill Gang (1979) được coi là đĩa đơn quan trọng đầu tiên của thể loại này Hip hop. Trong vòng vài tuần sau khi phát hành, nó đã trở thành một hiện tượng đứng đầu biểu đồ và đặt tên cho một thể loại nhạc pop mới. Một phần của sự hấp dẫn là do lời bài hát nhẹ nhàng, nó không điển hình của hầu hết các bài hát rap vào thời điểm đó.

Lịch sử của hip-hop

Mặc dù được coi là một từ đồng nghĩa với nhạc rap, thuật ngữ hip-hop đề cập đến một nền văn hóa phức tạp bao gồm bốn yếu tố:

– Breakdance (nó bao gồm vũ điệu, phong cách và thái độ hip-hop, cùng với ngôn ngữ cơ thể mãnh liệt mà triết gia Cornel West mô tả là “ngữ nghĩa tư thế”)

– graffiti (còn được gọi là “graf” hoặc “writing”)

– Djing và MCing (sự kết hợp hoàn hảo giữa turntabling, rapping,và MCing hoặc rhyming)

– Raping (kiến thức về bản thân / ý thức, Đôi khi được thêm vào danh sách các yếu tố hip-hop, đặc biệt là các nghệ sĩ hip-hop có ý thức xã hội và các học giả).

Hip hop giai đoạn đầu

Graffiti và break dancing, các khía cạnh của nền văn hóa mà lần đầu tiên thu hút sự chú ý của công chúng có tác dụng lâu dài nhất. Thay vào đó, phong trào graffiti được bắt đầu vào năm 1972 bởi một thiếu niên Hy Lạp người Mỹ – Taki 183 đã ký tên, hoặc “taged” trên các bức tường khắp hệ thống tàu điện ngầm Thành phố New York. Đến năm 1975, các bạn trẻ ở Bronx, Queens và Brooklyn bắt đầu có những hành động trốn đến các sân tập vào buổi tối để phun sơn đầy màu sắc lên tường. Các hình ảnh chữ, truyện tranh, bất kỳ thứ gì họ cảm thấy thích… ngay sau đó các đại lý nghệ thuật có ảnh hưởng ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Nhật Bản đã trưng bày graffiti trong các phòng trưng bày lớn. Trong khi cục cơ quan giao thông đô thị Hoa Kỳ lại cấm hành động này, họ phải sử dụng hàng rào thép gai, cố gắn loại bỏ những bức hình đó để làm sạch đường phố.

Sự khởi đầu của các yếu tố như dancing, rapping, và deejaying của hip-hop được gắn kết với nhau bởi môi trường chia sẻ, trong đó các hình thức nghệ thuật này đã phát triển. Deejay hip-hop lớn đầu tiên là DJKool Herc (Clive Campbell), một người nhập cư 18 tuổi, đã giới thiệu hệ thống âm thanh khổng lồ của Jamaica của mình cho các bữa tiệc trong thành phố. Sử dụng hai bàn xoay, ông đã ghép những mảnh vỡ bộ gõ từ những bản ghi cũ hơn với những bài hát nổi tiếng để tạo ra một dòng nhạc liên tục. Kool Herc và các deejays hip-hop tiên phong khác như Grand Wizard Theodore, Afrika Bambaataa, và Grandmaster Flash đã tách ra và mở rộng nhịp break (một phần của một bản thu âm, nơi tất cả âm thanh nhưng lại thả ẩm trống ra), kích thích điệu nhảy ngẫu hứng.

Rap lần đầu tiên nổi lên tại Hoa Kỳ với việc phát hành Bài hát của Sugarhill Gang Rapper Delight – 1979 trên nhãn hiệu độc lập người Mỹ gốc Phi- Sugar Hill. Trong tuần đầu tiên ra mắt, nó đã trở thành một hiện tượng âm nhạc, và đứng đầu bảng xếp hạng. Kể từ đó Rap được có mặt cho một mới thể loại của nhạc pop. Những người tiên phong lớn của rap là Grandmaster Flash và Furious Five, Kurtis Blow, và Cold Crush Brothers, mà Grandmaster Caz được một số người coi là một tác giả thực sự của một số lời ca mạnh nhất trong “Delight Delight” và là deejays cấu thành RAP trường cũ.

Hip hop giai đoạn mới

Vào giữa những năm 1980 làn sóng rapper tiếp theo đã nổi lên. Đi đầu là Run-DMC, một bộ ba người Mỹ gốc Phi trung lưu hợp nhất rap với hard rock đã xác định một phong cách mới của hip dress và trở thành “mặt hàng” chủ lực trên MTV khi họ mang rap đến khán giả chính thống. Run-DMC là một trong những nhãn hiệu mới đã tận dụng thị trường nhạc rap đang phát triển. Def Jam có ba nhà sáng tạo quan trọng: LL Cool J (siêu sao lãng mạn đầu tiên của rap), Beastie Boys ( bộ ba người da trắng sáng tác với âm nhạc và âm thanh điện tử được chiết xuất từ các bản ghi âm khác); và Public Enemy (người đã đầu tư rap với màu đen cực đoan về tư tưởng chính trị, xây dựng trên ý thức xã hội của Grandmaster Flash và “Thông điệp” của Furious Five (1982)).

Giai đoạn cổ điển của Rap năm 1979–93 cũng bao gồm những đóng góp đáng kể từ De La Soul – album đầu tay của Tommy Boy, 3 Feet High and Rising (1989), chỉ ra một hướng mới vui tươi hơn – và các rapper nữ như Queen Latifah và Salt-n-Pepa, người đã đưa ra một giải pháp thay thế cho quan điểm chủ yếu là nam giới. Các nghệ sĩ hip-hop từ những nơi khác ngoài thành phố New York bắt đầu làm nên dấu ấn của họ, bao gồm DJ Jazzy Jeff và Fresh Prince (Will Smith), Philadelphia, 2 Live Crew, Miami và MC Hammer, Oakland, California…

Vào cuối những năm 1990, hip-hop đã bị nghệ thuật Wu-Tang Clan thống trị, từ Đảo Staten của thành phố New York, có sự kết hợp giữa độ tin cậy của đường phố, chủ nghĩa thần bí tân Hồi giáo và truyền thuyết kung fu đã khiến họ trở thành một trong những nhóm phức tạp nhất trong lịch sử rap bởi Diddy (được biết đến với nhiều tên tuổi khác nhau, bao gồm Sean “Puffy” Combs và Puff Daddy), người biểu diễn, nhà sản xuất và chủ tịch của Bad Boy Records, người chịu trách nhiệm cho một loạt video âm nhạc sáng tạo; và bởi Fugees, người đã trộn lẫn các bản nhạc pop với chính trị và phát động sự nghiệp solo của Wyclef Jean và Lauryn Hill.

Hip-Hop Trong Thế Kỷ 21

Trong thế kỷ 21 nền âm nhạc công nghiệp có thể nói là bước vào giai đoạn khủng khoảng. Hip-hop phải chịu sự tồi tệ hơn các thể loại khác, với doanh số bán hàng giảm trong suốt cả thập kỷ. Đồng thời, nó củng cố vị thế của nó như là ảnh hưởng thống trị trong nền văn hóa thanh niên toàn cầu. Ngay cả những “boy band” nổi tiếng, như Backstreet Boys và * NSYNC cũng đã nhanh chóng thích nghi với trào lưu mới.

Đầu những năm 2000, trung tâm sáng tạo của hip-hop chuyển sang người Mỹ Nam. Tiếp nối sự thành công của OutKast ngày càng được thử nghiệm và sự ổn định của các nghệ sĩ ở New Orleans nổi lên từ hai công ty thu âm – Cash Money và No Limit Records.

Cho dù có nhiều tác động trong nội bộ của hip hop nhưng đến nay nó vẫn không ngừng phát triển và tiếp tục được mở rộng. Hiện nay tại Việt Nam rất nhiều người thích thú và hưởng ứng hoạt động trào lưu nghệ thuật này.

Xem Thêm

>>Nhạc bolero là gì? đặc điểm của nhạc bolero

Bolero là thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong làng giải trí âm nhạc. Kể từ khi được du nhập vào Việt Nam nó đã được rất nhiều đối tượng khán giả hâm mộ và thưởng thức.

Nhạc bolero là gì?

Bolero tên chính xác là Boléro là một thuật ngữ tiếng Tây Ban Nha, nó là một điệu nhạc cũng xuất phát từ Tây Ban Nha, nhưng điều này lại không được khẳng định chắc chắn, mặc dù nhiều người tin rằng nó đã được phát minh bởi Sebastián Cerezo, một vũ công từ Cádiz, khoảng năm 1780 như một điệu nhảy phổ biến hợp nhất với ballet cổ điển. Đối với đất nước này nó được xem là một trong những nét đặc trưng mang đậm nét bản sắc dân tộc. Dòng nhạc Bolero được du nhập đầu tiên là sang Mỹ Latin rồi mới du nhập vào Việt Nam. Có thể nói rằng, từ thuở mới sơ khai Tân nhạc Việt Nam từ những thập niên 1950 Bolero bắt đầu được phổ biến tại khu vực miền Nam, Việt Nam.

Bolero cũng là một điệu nhảy Tây Ban Nha đặc trưng bởi các vòng quay sắc nét, những nhịp đập của bàn chân, chúng cực kỳ phổ biến trong những bài nhạc vàng.

Đặc điểm của nhạc bolero

Tất cả những bài hát thuộc dòng nhạc bolero hầu như đều đậm chất dân ca và nổi bật nhất chính là dân ca Nam Bộ. Vẫn có một vài ca khúc thuộc dòng nhạc nhẹ, nhưng thường không phổ biến.

Giai điệu của dòng nhạc này có cấu trúc đơn giản, nhịp 4/4 ít biến đổi, tiết tấu đều đều và chậm, ít quãng cao hẳn và cũng rất dễ hát theo. Khi hát có nhiều chỗ luyến láy tạo sự mềm mại, mượt mà, mang lại nhiều cảm xúc cho người nghe.

Lời bài hát giản dị, bình dân dễ thuộc lòng, dễ nhớ, chủ yếu thuộc dạng kể chuyện…

Ngoài ra nó cũng mang những đặc điểm như tính khái quát, tình tự sự, tính quần chúng, âm nhạc có chút buồn rất đặc trưng. Dù có khác chút về giai điệu nhưng chắc chắn cũng để man mác, mùi mẫn một chút buồn.

Một trong những đặc điểm xác định của các loại Bolero khác nhau là nhịp. Nhịp là những gì mang lại cho chúng ta cấu trúc nhịp nhàng trong âm nhạc và nó mang lại sự cảm nhận sâu sắc hơn. Một nhịp đặc biệt có thể dễ dàng được xác định bởi vị trí của nó hoặc giọng nhấn mạnh định kỳ. Nếu bạn cảm thấy một giọng mỗi ba nhịp, thì có nghĩa bạn đang ở trong quảng 3 nhịp (thường thấy trên âm nhạc của nhạc sĩ là 3/4), và nếu chúng ta cảm thấy một giọng mỗi hai hoặc bốn nhịp đập, có nghĩa là bạn đang ở trong một nhịp hai chiều (thường thấy trong âm nhạc là 2/4 hoặc 4/4).

Nhạc Bolero của Tây Ban Nha có một nét đặc trưng là phổ biến với độ dài 3/4 nhịp, một nhịp điệu vừa phải rồi chuyển dần đến chậm, và một hình tượng nhịp nhàng lặp lại dưới một giai điệu đẹp. Nó được chia thành ba câu hoặc coplas. Vào mỗi Copla những vũ công thực hiện các động tác tay trước ngực, rồi trên đầu, những cánh tay thực hiện nhanh chóng kèm theo sự kết hợp nhịp nhàng với biểu cảm khuôn mặt. Nhiều người liên kết tư thế kịch tính này với Tango, vì nó là một hình thức quen thuộc và phổ biến hơn ngày hôm nay, nhưng tư thế này là một đặc điểm của nhiều điệu múa Tây Ban Nha.

Bolero không chỉ đơn thuần là hình ảnh, là lời bài hát mà có cả sự kết hợp giữa những kỹ thuật biểu diễn hoàn hảo với các điệu nhảy.

Bolero hiện đại

Khi Bolero bắt đầu trở nên phổ biến, đáng chú ý đến và kỹ thuật của nó tiếp tục được phát triển trong suốt thế kỷ 19 và 20 với việc mở một số trường “Escuela Bolero” trên khắp Tây Ban Nha. Các công ty vũ đạo trên toàn thế giới bắt đầu đưa cả Bolero vào trong các chương trình của họ, đặc biệt là vào giữa thế kỷ 20. Trong những năm gần đây, dòng nhạc Bolero đã trở nên ít phổ biến thay vào đó là Flamenco và Tango trở nên phổ biến hơn.

Bolero Cuba phát triển độc lập từ Bolero Tây Ban Nha, dẫn đến hai phong cách khá khác nhau. Trong khi cả hai phiên bản đều tập trung vào chủ đề tình yêu, Bolero của Cuba ít kịch tính hơn tiếng Tây Ban Nha và có xu hướng sử dụng nhiều lời bài hát tình cảm hơn. Cuba Bolero có nguồn gốc từ thế kỷ 19. Nó được cho là có nguồn gốc từ truyền thống âm nhạc trova – một phong cách phổ biến trong thời gian này đã sử dụng một số đặc điểm của Bolero Cuba, bao gồm một phong cách hát lãng mạn và một cây đàn guitar là nhạc cụ chính. Bolero đầu tiên được cho là đã được viết bởi Jose ‘Pepe’ Sanchez, một nghệ sĩ trova, khoảng năm 1885.

Âm nhạc Bolero trong truyền thống Cuba tương phản với Tây Ban Nha theo một số cách, mặc dù họ có tương đồng về một số đặc điểm. Giống như Bolero của Tây Ban Nha, Bolero của Cuba được chơi với tốc độ chậm – trung bình, với những lời nhịp nhàng dưới một giai điệu. Tuy nhiên, phong cách Cuba là 2/4 hoặc 4/4 nhịp thay vì 3/4, sử dụng nhiều dòng nhịp điệu thay vì chỉ một để hỗ trợ giai điệu, và thường có hai phần tương phản thay vì ba.

Còn tại Việt Nam, dòng nhạc này du nhập vào khoảng những thập niên 1950, thời điểm tân nhạc Việt Nam đang phát triển, nhiều nhạc sĩ bắt đầu ưa chuộng sử dụng những giai điệu từ phương tây để thay thế cho những giai điệu truyền thống của Phương Đông. Hiện nay không có bất kỳ tài liệu nào ghi lại lịch sử về bài hát bolero đầu tiên tại Việt Nam. Dẫu vậy, theo nhạc sĩ Đức Sao Biển thì bài hát “Duyên Quê” của Hoàng Thị Thơ chính là bài hát bolero đầu tiên tại Việt Nam. còn theo nhà nghiên cứu “Trần Thị Vĩnh Tường” thì bài hát “xóm đêm” – Phạm Đình Chương mới là bài bolero đầu tiên của Việt Nam. Và cứ lần lượt như vậy những bản nhạc bolero ở Việt Nam lần lượt được ra đời.

Những ca khúc nhạc bolero bất hủ

Duyên phận: Đây là một ca khúc được sáng tác bởi nhạc sĩ Thái Thịnh từ cách đây 10 năm về trước, lúc đầu tiên ca khúc này được ca sĩ Như Quỳnh thể hiện, về sau nhiều cái tên hát lại khiến tên tuổi của cả bài hát và ca sĩ của nổi như cồn, phải kể đến Lệ Quyên, Jang Mi… Kể từ thời điểm mới phát hành, ca khúc này trở thành một hiện tượng âm nhạc, nhưng chính thức đăng lên youtube là từ năm 2016. Bài hát duyên phận được sáng tác theo chủ đề “chân dung người phụ nữ Việt Nam” trong chương trình Paris by Night số 90.

Cô hàng xóm: Đây là ca khúc của nhạc sĩ Tô Thanh Tùng, phổ lại của thi si Nguyễn Bính. Đây là ca khúc được thể hiện bởi ca sĩ Mạnh Quỳnh với những lời thơ đượm buồn kết hợp với giai điệu của bolero thực sự khiến người nghe không khỏi chút chạnh lòng cho nhân vật tự sự trong lời bài hát.

Hai chuyến tàu đêm: được xem là một trong những bài hát bolero hay nhất được sáng tác bởi nhạc sĩ Trúc Phương – “tôi muốn nó giữ cạnh những tiếng hát một thời của ba nó”. Lời bài hát thấm đượm tình cha con, những hình ảnh về tuổi thơ lần lượt hiện ra một cách chậm rãi qua lời ca của ca sĩ Quang Lê. Sau có được hát lại bởi nhiều ca sĩ.

Hai chuyến tàu hoàng hôn: Đây là bài hát của nhạc sĩ Minh Kỳ và Hoài Linh, bài hát gợi lại nhiều kỉ niệm về tình yêu về hy vọng. Khung cảnh được miêu tả trong bài hát có chút buồn của những buổi chia ly, chút màu sắc buồn của tình yêu khó phai mờ. Có lẽ đây cũng là một màu sắc đặc trưng của bolero tự sự phổ biến tại Việt Nam.

Mưa rừng: Được sáng tác bởi nhạc sĩ Huỳnh Anh. Lại thêm một câu chuyện buồn về tình cảm, về tâm lý cũng như sự hư cấu ly kỳ của tác giả Hà Triều, Hoa Phượng. Trong nhiều thập kỷ Mưa Rừng đã trở thành một hiện tượng giải trí âm nhạc, không những vậy nó còn được phổ rộng dưới nhiều hình thức khác nhau như kích nói, phim ảnh, cải lương,… Đây là ca khúc của riêng nhạc sĩ Thanh Nga, trải qua nhiều thế kỷ bài hát đã có nhiều ca sĩ cover lại.

Tình lỡ: Với những giai điệu nhẹ nhàng mượt mà “thôi còn chi đâu em ơi, có còn lại chăng dư âm thôi, Trong cơn thương đau men đắng môi.” đã khắc khoải vào tâm hồn người Việt trong suốt nhiều thập kỷ nay. Nhạc sĩ Thanh Bình đã làm được những điều không tưởng trong việc mang đến ca khúc say đắm lòng người đến như vậy. Dưới giọng ca của ca sĩ Khánh Ly càng khiến cho giai điệu bài hát đượm buồn hơn mỗi lần nghe lại. Nhiều ca sẽ từng cover lại nhưng chất giọng thường có không khắc khoải được như vậy. Tuy nhiên, mỗi người sẽ có một cảm nhận riêng về “tình lỡ” qua những chất giọng khác nhau.

Sầu lẻ bóng: Là bài hát của nhạc sĩ Anh Bằng tên khai sinh là Trần An Bường, ông là người có nhiều sáng tác nổi tiếng trong đó phải kể đến Sầu lẻ bóng được ca sĩ Lệ Quyên thể hiện. “Người ơi khi cố quên là khi lòng nhớ thêm, Dòng đời là chuỗi tiếc nhớ, Mơ vui là lúc ngàn đắng cay xé tâm hồn”, những câu ca khắc họa lại cảm xúc của người con gái trong tình yêu. Người con gái khi đã yêu dù có như thế nào thì vẫn thủy chung vẫn nhớ mãi không quên. Tuy có chút buồn, nhưng lại đúng với thực tế mỗi người đều phải đối mặt trong một cuộc tình tan vỡ. Bài hát như nhắc nhở lại người con gái không nên quá cố chấp với cảm xúc của bản thân, ai cũng có thanh xuân, hết duyên rồi thì hãy buông bỏ để tìm cuộc sống mới tốt hơn cho mình.

Kết luận

nhạc bolero là một trong những thể loại nhạc dành cho tất cả mọi người không hề phân biệt ngành nghề cũng không phân biệt tuổi tác. Là dòng nhạc từ lâu đã được nghe từ nông thôn đến thành thị, từ những anh/ chị nông dân đến các cô chú thành thị tất cả đều đã quen thuộc với tất cả chúng ta, không chỉ bởi nhạc hay  mà còn vì từng câu ca trong đó đều rất bình dị, thân quen. Nhiều người cho rằng thể loại nhạc này đã vượt qua được những giới hạn về sự đơn thuần của giai điệu khiến cho lời bài hát thay thế được tiếng lòng của người tự sự trong lời bài hát.

vanhocquenha.vn